Πως λειτουργεί το χάπι της επόμενης ημέρας?

Το χάπι της επόμενη ημέρας δρα εμποδίζοντας ή καθυστερώντας την ωορρηξία, δηλαδή την απελευθέρωση ενός ωαρίου από την ωοθήκη ή αν αυτό έχει συμβεί εμποδίζει την γονιμοποίησή του από το σπερματοζωάριο και την εμφύτευσή του στη μήτρα. Σε περίπτωση όμως που το γονιμοποιημένο ωάριο έχει ήδη εμφυτευθεί στη μήτρα, το χάπι της επόμενης ημέρας δεν είναι αποτελεσματικό καθώς δεν μπορεί να προκαλέσει αποβολή του κυήματος και έτσι δεν αποτελεί χάπι έκτρωσης. Επίσης σε αυτήν την περίπτωση το χάπι της επόμενης ημέρας θεωρείται ασφαλές για τη συνέχιση της εγκυμοσύνης καθώς δεν βλάπτει το έμβρυο.

Πως χορηγείται? Πόσο αποτελεσματικό είναι?

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δύο χάπια με διαφορετική δραστική ουσία, ένα που περιέχει Λεβονογεστρέλη (εμπορική ονομασία Norlevo) και ένα που περιέχει Ουλιπριστάλη (εμπορική ονομασία Ellaone). Η δοσολογία για το χάπι Λεβονογεστρέλης είναι δύο χάπια των 0,75mg σε μία δόση ή σε δύο δόσεις με διαφορά 12 ωρών ενώ για την Ουλιπριστάλη είναι ένα χάπι των 30mg σε μία δόση.

Μία άλλη μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης είναι το ενδομήτριο σπείραμα χαλκού το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί πολύ εύκολα από τον γυναικολόγο μέσα σε 5 ημέρες μετά την επαφή παρέχοντας αντισυλληπτική προστασία για τουλάχιστον 5 χρόνια. Αποτελεί μία εξαιρετικά ασφαλή μέθοδο αντισύλληψης με ποσοστό επιτυχίας μεγαλύτερο από 99% (αρκετά υψηλότερο από τα αντισυλληπτικά χάπια).

Η γυναίκα θα πρέπει να πάρει το χάπι της Λεβονογεστρέλης μέσα σε 3 ημέρες από την σεξουαλική επαφή ή το χάπι της Ουλιπριστάλης μέσα σε 5 ημέρες. Ωστόσο όσο πιο σύντομα το λάβει τόσο πιο αποτελεσματικό είναι. Η λεβονογστρέλη είναι 95% αποτελεσματική όταν λαμβάνεται σε διάστημα <24 ωρών από την επαφή, 85% σε διάστημα 25-48 ωρών ενώ μεταξύ 49 και 72 ωρών η αποτελεσματικότητά της πέφτει στο 58%. Η προστασία που παρέχει το χάπι της επόμενης ημέρας δεν συνεχίζεται και έτσι η γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος αν έχει μία σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη μετά τη λήψη του χαπιού.

Τι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να προκαλέσει?

Το χάπι της επόμενης ημέρας θεωρείται ασφαλές και γι’ αυτό μπορεί να δοθεί σε γυναίκες ηλικίας άνω των 15 ετών χωρίς ιατρική συνταγή. Ωστόσο συστήνεται να λαμβάνεται μετά από συνεννόηση με γυναικολόγο ώστε να μη γίνεται άσκοπη ή λανθασμένη χρήση του, ιδίως στην περίπτωση της ουλιπριστάλης που μπορεί να αλληλοεπιδράσει με άλλα φάρμακα.

Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες της επείγουσας αντισύλληψης είναι ναυτία (23%), εμετοί (5%), ζάλη (11%) και κόπωση (17%). Αν μάλιστα μέσα στις πρώτες 2 ώρες μετά τη λήψη του χαπιού υπάρξει εμετός τότε η δόση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συχνές αλλά ήπιες και συνήθως υποχωρούν μόνες τους χωρίς κάποια ιδιαίτερη αντιμετώπιση.

Η επόμενη περίοδος μπορεί να μην έρθει το αναμενόμενο διάστημα και μπορεί να έρθει νωρίτερα (στο 15%) ή αργότερα, ενώ στο 28% η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη από 3 ημέρες. Η επόμενη περίοδος μπορεί να είναι πιο επώδυνη και το αίμα μερικές φορές είναι περισσότερο. Κάθε γυναίκα θα πρέπει να επικοινωνεί με τον γυναικολόγο της όταν η περίοδος καθυστερεί περισσότερο από 7 ημέρες, κρατάει λιγότερο με μικρότερη ποσότητα αίματος από το συνηθισμένο ή έχει έντονο ξαφνικό πόνο χαμηλά στην κοιλιά καθώς το τελευταίο μπορεί να είναι σημάδι έκτοπης εγκυμοσύνης που εμφυτεύεται εκτός της μήτρας.

Μπορώ να πάρω το χάπι της επόμενης ημέρας δεύτερη φορά μέσα στον ίδιο κύκλο?

Το χάπι της επόμενης ημέρας δεν αποτελεί αντισυλληπτική μέθοδο. Η γυναίκα θα πρέπει να συζητά και να αποφασίζει με τον γυναικολόγο της ποια είναι η καταλληλότερη αντισυλληπτική μέθοδος με βάση τις ανάγκες και το ιστορικό της. Κάποιες φορές μπορεί να αυξηθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως οι διαταραχές του κύκλου αλλά καθώς δεν υπάρχουν γνωστοί κίνδυνοι το χάπι της επόμενης ημέρας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και περισσότερες από μία φορές ακόμα και κατά τον ίδιο εμμηνορρυσιακό κύκλο.