Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Πως γίνεται η διάγνωση;

Δεν υπάρχει μία μόνο εξέταση που θα επιβεβαιώσει ότι μια γυναίκα έχει το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αλλά πρέπει να γίνει ένας αναλυτικός έλεγχος που θα περιλαμβάνει πλήρες ιστορικό, γυναικολογική εξέταση, υπερηχογράφημα και ορμονικό έλεγχο. Οι εξετάσεις αυτές θα πρέπει να γίνονται σε συγκεκριμένη μέρα του κύκλου. Επιπλέον κατά τη διάγνωση είναι σημαντικό να αποκλειστούν άλλα νοσήματα με εικόνα παρόμοια με αυτή του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Καθώς η διάγνωση του συνδρόμου θα επηρεάσει τη ζωή της γυναίκας απαιτούνται αυστηρά κριτήρια και συγκεκριμένα τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω:

• Ακανόνιστη, σε αραιά διαστήματα περίοδος
• Αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο ή στο σώμα ή αυξημένα επίπεδα ανδρικού τύπου ορμονών στο αίμα, όπως η τεστοστερόνη
• Υπερηχογράφημα που δείχνει πολυκυστικές ωοθήκες

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Τι συμπτώματα προκαλεί;

Τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα και περιλαμβάνουν:

• ακανόνιστη περίοδο ή και απουσία περιόδου
• Αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο ή στο σώμα (υπερτρίχωση)
• Αραίωση ή Απώλεια τριχών στο τριχωτό της κεφαλής (αλωπεκία)
• Λιπαρότητα δέρματος, ακμή
• Παχυσαρκία, γρήγορη αύξηση σωματικού βάρους ή αδυναμία απώλειας βάρους
• Υπογονιμότητα
• Κατάθλιψη, ψυχολογικά προβλήματα

Πώς προκαλείται το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Η αιτία που προκαλεί το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν είναι γνωστή. Συχνά εμφανίζεται μέσα σε οικογένειες και υπάρχει αυξημένη πιθανότητα όταν υπάρχουν συγγενείς (μητέρα, θεία, αδερφές) με το σύνδρομο. Τα συμπτώματα του συνδρόμου οφείλονται σε παθολογικά επίπεδα ορμονών. Έτσι για παράδειγμα η τεστοστερόνη, που παράγεται σε μικρές ποσότητες από τις ωοθήκες είναι αυξημένη σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών προκαλώντας πολλά από τα συμπτώματα του συνδρόμου, όπως η αυξημένη τριχοφυΐα. Επιπλέον στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη. Έτσι το σώμα δεν ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη δηλαδή στην ορμόνη που ρυθμίζει τη γλυκόζη, έναν τύπο σακχάρου, στο αίμα. Αυτό οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης και ακόμα πιο αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης, προκαλώντας αύξηση βάρους, ακμή, αλωπεκία και υπογονιμότητα.

Τι προκαλεί μακροπρόθεσμα το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Αν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα δεν είναι φυσιολογικά υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό συμβαίνει σε 1 με 2 γυναίκες από τις 10 που έχουν το σύνδρομο. Επιπλέον οι έγκυες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη κύησης αλλά και άλλες επιπλοκές όπως πρόωρο τοκετό και υπέρταση κύησης.

Μακροπρόθεσμα, οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν υπέρταση λόγω της αντίστασης στην ινσουλίνη και της παχυσαρκίας αλλά και καρδιακή νόσο και υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια στο αίμα. Ακόμα υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για καρκίνο του ενδομητρίου καθώς όταν η περίοδος έρχεται σε αραιά χρονικά διαστήματα, το εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο) μπορεί να γίνει πιο παχύ. Τέλος το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, μεταβολές στη διάθεση και κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Πως αντιμετωπίζεται το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αλλά η διαχείριση βασίζεται στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων καθώς και από το αν η γυναίκα επιθυμεί εγκυμοσύνη στο άμεσο μέλλον. Βασικές αρχές της θεραπείας είναι η απώλεια βάρους στις παχύσαρκες ασθενείς, η καθημερινή άσκηση και η σωστή διατροφή με τα οποία θα επιτευχθεί σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων και πιθανόν αποκατάσταση της ωορρηξίας.

Για την αποκατάσταση της περιόδου μπορεί να χορηγηθούν αντισυλληπτικά δισκία ή προγεσταγόνα. Για την ακμή και την υπερτρίχωση χορηγούνται αντισυλληπτικά μαζί με αντι-ανδρογόνα. Τέλος για γυναίκες που επιθυμούν να μείνουν έγκυες μπορεί να χορηγηθούν χάπια ή ενέσεις για την πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας.