Η φαγούρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνήθως δεν είναι ανησυχητική αλλά καθώς μπορεί να αποτελεί το πρώτο σημάδι χολόστασης κύησης είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γυναικολόγο σας καθώς μία τακτική παρακολούθηση μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών για το μωρό σας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της χολόστασης;

Το κύριο σύμπτωμα της μαιευτικής χολόστασης είναι ο κνησμός (φαγούρα) ο οποίος συνήθως δε συνοδεύεται από εξάνθημα. Βέβαια πολλές φορές λόγω του ξυσίματος, το δέρμα τραυματίζεται και εμφανίζεται ερυθρότητα που μοιάζει με εξάνθημα. Ο κνησμός συνήθως ξεκινάει από τα χέρια και τα πόδια και μπορεί να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα και να εμφανιστεί ακόμα και στο πρόσωπο, στην πλάτη και στους μαστούς. Ο κνησμός μπορεί να είναι είτε ήπιος είτε έντονος και επίμονος και συνήθως χειροτερεύει τη νύχτα, ενώ κάποιες φορές μπορεί να στερείστε τον ύπνο και να αισθάνεστε κουρασμένη και εξουθενωμένη κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σπανίως κάποιες γυναίκες εμφανίζουν μία πιο κίτρινη απόχρωση στο δέρμα και στο άσπρο των ματιών (ίκτερος) ενώ τα ούρα τους είναι σκουρόχρωμα και τα κόπρανα ανοιχτόχρωμα.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της χολόστασης γίνεται αποκλείοντας άλλες καταστάσεις που προκαλούν κνησμό στην εγκυμοσύνη καθώς και με κάποιες εξετάσεις αίματος. Συμπληρωματικά μπορεί να γίνει ένα υπερηχογράφημα στην κοιλιά για να αποκλειστούν οι πέτρες στην χολή ή άλλα ηπατικά νοσήματα.

Η παρακολούθηση των εγκύων με χολόσταση θα πρέπει να είναι τακτική και περιλαμβάνει καρδιοτοκογράφημα, υπερηχογράφημα για να δούμε αν το έμβρυο αναπτύσσεται σωστά καθώς και εξετάσεις αίματος, όπως μέτρηση του επιπέδου των χολικών οξέων στο αίμα. 

Τι προκαλεί τη χολόσταση κύησης;

Φυσιολογικά τα χολικά οξέα μεταφέρονται από το ήπαρ στο έντερο για να βοηθήσουν στην πέψη της τροφής. Στην χολόσταση τα χολικά οξέα δεν μεταφέρονται όπως πρέπει και συσσωρεύονται στο σώμα. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν είναι ακόμα κατανοητός, αν και φαίνεται ότι παίζουν ρόλο τόσο οι ορμόνες της εγκυμοσύνης και κυρίως οι γυναικείες ορμόνες οιστρογόνα που είναι αυξημένες, όσο και γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες (όπως η διατροφή). Φαίνεται πως η χολόσταση εμφανίζεται συχνότερα σε ορισμένες φυλετικές ομάδες ή όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Επιπλέον αν είχατε χολόσταση σε κάποια προηγούμενη εγκυμοσύνη τότε έχετε αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσετε χολόσταση και σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη. Τέλος η χολόσταση είναι πιο συχνή σε δίδυμες κυήσεις καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι ακόμα μεγαλύτερα.

Είναι η χολόσταση κύησης κάτι πραγματικά σοβαρό;

Οι επιπλοκές της μαιευτικής χολόστασης για το μωρό δεν είναι απόλυτα γνωστές. Φαίνεται ότι είναι αυξημένος ο κίνδυνος το έμβρυο να αποβάλλει μηκώνιο (το περιεχόμενο του εντέρου) μέσα στο αμνιακό υγρό, το οποίο παίρνει ένα πράσινο ή καφέ χρώμα.

Επιπλέον ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού είναι αυξημένος και αφορά περίπου 1 στις 10 γυναίκες με χολόσταση κύησης. Μία εξήγηση είναι ότι οφείλεται στα συσσωρευμένα χολικά οξέα στο αίμα τα οποία προκαλούν πρόωρες συσπάσεις.

Ωστόσο οι μελέτες είναι αντιφατικές στο κατά πόσον η χολόσταση μπορεί να προκαλέσει ενδομήτριο θάνατο του εμβρύου και ο κίνδυνος είναι χαμηλός. Καθώς όμως ο ενδομήτριος θάνατος είναι ένα καταστροφικό γεγονός σε μία εγκυμοσύνη, συχνά συστήνεται πρόκληση τοκετού πριν η γυναίκα φτάσει τις 40 εβδομάδες, ιδίως αν τα συμπτώματα είναι έντονα ή οι εξετάσεις του αίματος είναι παθολογικές.  

Η χολόσταση κύησης δεν είναι ένδειξη καισαρικής τομής και η γυναίκα μπορεί να γίνει φυσιολογικά με πρόκληση τοκετού.

Υπάρχει θεραπεία;

Η αντιμετώπιση βασίζεται στο να ανακουφιστεί η έγκυος από τα συμπτώματα ενώ η χολόσταση θεραπεύεται οριστικά μόνο με τη γέννηση του μωρού.

Υπάρχουν κάποια φάρμακα, όπως το ουρσοδεοξυχολικό οξύ, που μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα των χολικών οξέων στο αίμα  και να βελτιώσουν τη φαγούρα. Η χολόσταση μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα με την πήξη του αίματος, και έτσι να αιμορραγείτε περισσότερο από το συνηθισμένο. Γι’ αυτό σε μερικές γυναίκες δίνουμε συμπληρωματικά βιταμίνη Κ.

Συμβουλές αντιμετώπισης της φαγούρας στην εγκυμοσύνη

• Προτιμήστε χαλαρά ρούχα καθώς δε θα τρίβονται στο δέρμα προκαλώντας ερεθισμό και συνεπώς φαγούρα.
• Αποφύγετε να φοράτε ρούχα από συνθετικά υλικά και προτιμήστε φυσικά υφάσματα, όπως το βαμβάκι καθώς επιτρέπουν στο δέρμα σας να αναπνέει.
• Ένα κρύο ντους ή μια ενυδατική κρέμα ή λοσιόν μπορεί να σας βοηθήσουν. Πρόκειται για προϊόντα που είναι ασφαλή στην εγκυμοσύνη και προσφέρουν ανακούφιση από τη φαγούρα, έστω και προσωρινά.
• Αποφύγετε προϊόντα με έντονα αρώματα καθώς μπορεί να ερεθίσουν περισσότερο το δέρμα.
• Μειώστε το λίπος που καταναλώνετε και κυρίως το λίπος ζωικής προέλευσης.
• Μαγειρέψτε υγιεινά και καταναλώστε λιγότερο τηγανητά φαγητά.
• Πίνετε άφθονα υγρά.